In artikel 20 van de AVG wordt een nieuw recht voor de betrokkene geïntroduceerd: het recht op dataportabiliteit. Ook wel het recht op gegevensoverdraagbaarheid genoemd. Wat houdt dit nieuwe recht in en wat hebben betrokkenen aan dit recht?
Persoonsgegevens in machine leesbaar formaat
In het Nederlands wordt het recht op dataportabiliteit ook wel het “recht op overdraagbaarheid van gegevens” genoemd. Met dit nieuwe recht hebben betrokkenen het recht om hun persoonsgegevens van Partij A (verantwoordelijke) mee te nemen naar Partij B (verantwoordelijke). Hiermee zouden betrokkenen meer controle over hun gegevens moeten krijgen.
Dataportabiliteit is geen papieren exercitie. De verantwoordelijke moet namelijk de persoonsgegevens aanbieden in een gestructureerd, algemeen gebruikte en machine leesbare vorm. De betrokkene kan de persoonsgegevens in dat geval op zijn eigen device opslaan en evt. later gebruiken.
Als toepasselijke vormen (bestandsformaten) zouden partijen gebruik kunnen maken van zogeheten XML-, JSON- of CSV-bestanden indien hun branche geen andere gangbare formaten hanteert. Duidelijk is in elk geval dat bestandsformaten waar (dure) licenties voor aangeschaft moeten worden niet geschikt zijn.
Door laten sturen van persoonsgegevens
Indien het technisch mogelijk is kan de betrokkene de verantwoordelijke (Partij A) zelfs verzoeken om zijn persoonsgegevens rechtstreeks door te laten sturen naar een andere verantwoordelijke (Partij B). Dus zonder tussenkomst van de betrokkene zelf.
De gedachte achter het recht op dataportabiliteit
De oorspronkelijke gedachte achter het recht op dataportabiliteit was om eenvoudig tussen sociale media te kunnen wisselen. Zo zou je niet steeds opnieuw hoeven te beginnen; wat voor velen een drempel is. De AVG rept echter niet meer over deze oorspronkelijke gedachte.
Het is wel de bedoeling dat het recht op dataportabiliteit de concurrentie tussen bedrijven (verantwoordelijken) in de hand werkt. Er kan immers makkelijker overgestapt worden van de ene aanbieder naar de andere aanbieder van (online) diensten.
Het recht op dataportabiliteit niet in alle gevallen
Het recht op dataportabiliteit geldt niet voor elke verwerking van persoonsgegevens. De verwerking van persoonsgegevens dient: a) worden uitgevoerd op basis van toestemming of een overeenkomst met de betrokkene en b) de verwerking dient op een geautomatiseerde manier worden gedaan.
Met bovenstaande voorwaarden worden verwerkingen bij bijv. een overheidsinstantie in principe uitgesloten van het recht op dataportabiliteit (zie ook overweging 68 van de AVG). Een overheidsinstantie verwerkt persoonsgegevens veelal op grond van haar taak van algemeen belang, niet op basis van toestemming of een overeenkomst.
Ook verwerkingen van persoonsgegevens die enkel in een papieren archief worden bewaard vallen buiten het recht op dataportabiliteit.
Richtlijn van de Art. 29-werkgroep
De artikel 29-werkgroep heeft een richtlijn geschreven over de bedoeling en toepassing van het recht op dataportabiliteit. De richtlijn over het recht op gegevensoverdraagbaarheid is hier in PDF terug te lezen.
Andere rechten van de betrokkene
N
aast het recht op dataportabiliteit heeft de betrokkene nog andere rechten op grond van de AVG, bijvoorbeeld het recht op inzage van zijn/haar gegevens.
Een overzicht van: de andere rechten van de betrokkenen.